آیا تاکنون با مشاهده یک انگشتر با نگین سنگی یا گردنبند ظریف، به این فکر افتاده‌اید که منشا این سنگ قیمتی کجاست و چه ارزشی دارد؟ سنگهای قیمتی، گوهرهای درخشانی هستند که از دل زمین و در طی میلیون‌ها سال شکل گرفته‌اند. در‌واقع ایران با دارا بودن منابع طبیعی غنی، میزبان برخی از کمیاب‌ترین و ارزشمندترین سنگهای قیمتی جهان است.
از فیروزه نیشابور که دارای شهرت جهانی است تا عقیق‌های متنوع و گارنت‌های چشم‌نواز، هر‌کدام نمایانگر بخشی از زیبایی و تاریخ طبیعی این سرزمین هستند. اما در میان انواع سنگ‌ها، این سوال مطرح است که “گران‌ترین سنگهای قیمتی در ایران” کدام‌اند؟ در ادامه 8 سنگ با‌ارزش ایران را بررسی خواهیم کرد.
منظور از سنگ های قیمتی چیست؟
در‌واقع سنگهای قیمتی، گوهرهایی طبیعی با ارزش بالا هستند که از قدیم تا امروز به دلیل زیبایی، کمیابی و ویژگی‌هایی که دارند، طرفداران بسیاری داشته‌اند. این سنگهای گران قیمت مانند الماس، یاقوت و زمرد، در معادن محدود جهان یافت شده و در جواهرسازی، تزئینات و حتی برای خواص درمانی استفاده می‌شوند.
اما یکی از مهمترین چالش‌ها، تشخیص سنگ قیمتی اصل از فیک است. در این راستا یکی از روش‌های جذاب و کاربردی برای شناسایی این گوهرها، چگونگی تشخیص سنگ قیمتی با چراغ قوه UV است؛ که استفاده از نور ماوراء‌بنفش (UV) می‌تواند ویژگی‌های خاصی مانند فلورسانس سنگ‌ها را نشان دهد، که در تشخیص نوع سنگ و اصالت آن بسیار مفید است.
بهترین انواع سنگ های قیمتی ایران
جالب است که بدانید ایران یکی از ۱۰ کشور برتر جهان در زمینه سنگهای قیمتی و نیمه قیمتی است؛ که محبوب‌ترین سنگهای ارزشمند ایران شامل سنگ گارنت، سنگ عقیق، سنگ فیروزه، سنگ یشم، سنگ مروارید و سنگ لاجورد است.
البته سنگهای دیگری نظیر الماس، یاقوت سرخ، یاقوت کبود و سنگ زمرد از دیرباز به عنوان نمادی از قدرت و ثروت مورد‌پسند پادشاهان و ثروتمندان بوده است؛ که در‌حال‌حاضر این سنگهای گران ایران باستان در ساخت زیورآلات و حتی کاربرد درمانی مورد‌استفاده قرار می‌گیرند.
سنگ گارنت (garnet)
گارنت ایران از خانواده معدنی سیلیکات‌ها، با تنوع رنگی چشمگیر و نمادی از انرژی و استقامت، پس از فیروزه نیشابور یکی از ارزشمندترین سنگهای ایرانی در جهان است. معروف‌ترین نوع آن، گارنت سبز کرمان و شناخته‌شده‌ترین نوع آن گارنت قرمز رنگ شبیه دانه‌های انار است.
با این حال، گارنت ایرانی تنها به سبز محدود نمی‌شود و رنگ‌های قرمز تیره، نارنجی گرم، قهوه‌ای مایل به قرمز، و حتی مشکی نیز در معادن کرمان، سیستان و بلوچستان، فارس، و دیگر مناطق یافت می‌شوند. گارنت دارای سختی بین 6.5 تا 7.5 در مقیاس موهس است و همچنین این کانی به صورت بلور‌های نیمه شفاف، شفاف و مات رویت می‌شود. البته سنگ گارنت در سنت درمانی به عنوان سنگ تعادل و هماهنگی نیز معروف است.
سنگ فیروزه (Turquoise)
فیروزه نیشابور، یکی از شناخته‌شده‌ترین سنگهای قیمتی ایران، به دلیل رنگ آبی آسمانی تا سبز خاکستری خود در جهان شهرت دارد. این سنگ در فرهنگ ایرانی نمادی از محافظت و خوشبختی است و در معادن نیشابور، کرمان، یزد و بیرجند استخراج می‌شود.
سنگ فیروزه به عنوان گوهر ملی ایران، اغلب دارای رگه‌های قهوه‌ای یا سیاه است که به آن جلوه‌ای متمایز می‌بخشد. همچنین سختی فیروزه بین 5 تا 6 در مقیاس موهس است و در ساخت زیورآلات، به‌ویژه انگشتر فیروزه کاربرد گسترده‌ای دارد. از جمله خواص درمانی سنگ فیروزه می‌توان به کاهش سردرد، تقویت بینایی، جذب انرژی‌های مثبت و دفع بلا اشاره کرد.
سنگ عقیق (Agate)
عقیق، یکی دیگر از سنگهای قیمتی پرطرفدار ایران که در رنگ‌های متنوعی مانند قرمز، قهوه‌ای، خاکستری، سفید و حتی سبز یافت می‌شود؛ که عقیق سرخ و نارنجی ایرانی بیشترین محبوبیت را دارد. انواع سنگ عقیق باستانی ایران با نمادی از شجاعت و قدرت، در مناطق مختلفی از جمله خراسان جنوبی، آذربایجان شرقی و قم استخراج می‌شود.
این سنگ در دسته کلسدونی با سختی بین 6.5 تا 7 در مقیاس موهس، برای تولید تسبیح، زیورآلات نظیر گردنبند طلا و انگشتر عقیق و… مناسب است. مهمترین خواص عقیق شامل انرژی فراوان، برکت و دفع بلا، اعتماد‌به‌نفس است؛ و البته سنگ عقیق زرد (شرف الشمس) به محافظ چشم زخم و عقیق سرخ به کاهش خونریزی خانم‌ها مشهور هستند.
سنگ لاجورد (lapis lazuli)
لاجورد، با رنگ آبی (متمایل به رنگ نیلی تا بنفش) و لکه‌های طلایی‌رنگ پیریت، یکی از سنگهای قیمتی باستانی ایران است. این سنگ، دارای بافتی نرم با سختی بین 5 تا 5.5 در مقیاس موهس است. سنگ لاجورد متعلق به دسته سودالیت‌ها است که به صورت اوپاک دیده می‌شود. همچنین سنگ لاپیس لازولی دارای مزایا و خواص تقویت تمرکز و حافظه، آرامش و دفع انرژی‌های منفی است.
امروزه، این سنگ در ساخت گردنبندها و گوشواره‌ها محبوب است و در فرهنگ ایرانی نمادی از تفکر روشن، برتری و حقیقت محسوب می‌شود.
سنگ یشم (Jade)
سنگ یشم که به سنگ بهشتی معروف است، در دو نوع نفریت (رایج‌تر) و جیدیت (کمیاب‌تر) یافت می‌شود. این سنگ با سختی بین 6 تا 7 در مقیاس موهس، معمولا سبز رنگ است؛ اما به رنگ‌های سفید، زرد، بنفش و سیاه هم رویت می‌شود. همچنین این سنگ در مناطقی مانند کرمان قابل استخراج است اما نسبت به دیگر سنگهای ارزشمند ایران کمتر یافت می‌شود.
در‌واقع این سنگ بهشتی به عنوان سنبلی از شانس و خوشبختی، دارای مزایا و خواصی مانند شفا و سلامتی، تقویت حافظه، برکت و آرامش در زندگی است.
سنگ یشم
سنگ مروارید (Pearl)
مروارید، یکی از ارزشمندترین سنگهای قیمتی طبیعی ایران است، که بیشتر در خلیج فارس به عنوان بهشت مروارید و سواحل جنوبی ایران یافت می‌شود. مرواریدهای ایرانی به رنگ‌های سفید، و مرغوب‌‌ترین آن‌ها سفید شیری و صورتی هستند.
سختی مروارید بین 2.5 تا 3.5 در مقیاس موهس است، بنابراین نیاز به مراقبت ویژه دارد. عنصر این گوهر آب است و نمادی از پاکی، شکوه و وفاداری است. همچنین به خاطر جلوه‌ای خاص که به طراحی می‌بخشد، در دنیای جواهرات و زیورآلات مانند گردنبندها و گوشواره طلا مروارید بسیار محبوب است.
سنگ الماس (Diamond)
الماس، به عنوان سخت‌ترین ماده معدنی شناخته‌شده، به رنگ شفاف، زرد، آبی، نارنجی، قهوه‌ای و به ندرت سبز رویت می‌شوند.سختی الماس 10 در مقیاس موهس است، که برای ساخت جواهرات به ویژه حلقه و انگشتر نامزدی و گردنبند‌های گران قیمت بسیار مناسب هستند. همچنین این سنگ نمادی از جاودانگی، ثروت و البته قدرت است و جایگاه ویژه‌ای میان افراد دارد.
سنگ یاقوت (Ruby)
یاقوت، یکی از ارزشمندترین سنگهای قیمتی، از خانواده کوراندوم است، و پس از الماس مقاوم‌ترین گوهر شناخته می‌شود. یاقوت در چهار رنگ اصلی قرمز (سرخ)، کبود (آبی)، زرد و سفید یافت می‌شود. در این میان، یاقوت سرخ از سایر رنگ‌ها پرطرفدارتر بوده و در مقایسه با انواع دیگر یاقوت، محبوبیت بیشتری در میان علاقه‌مندان دارد.
سنگ فیروزه (Turquoise)
این سنگ به دلیل سختی بالا یعنی 9 در مقیاس موهس در جواهرسازی و البته ساخت انگشتر و گردنبند یاقوت کاربرد دارد.
همچنین یاقوت به‌عنوان سنگی محافظ در برابر انرژی‌های منفی شناخته شده و گاهی برای بهبود روابط عاطفی توصیه می‌شود. از نظر درمانی، برخی معتقدند یاقوت می‌تواند گردش خون را بهبود بخشیده و استرس را کاهش دهد.
جمع بندی
در‌‌نهایت کشور ایران از دیرباز خاستگاه برخی از باارزش‌ترین سنگهای قیمتی جهان نظیر مروارید، عقیق، فیروزه، لاجورد، یشم و سنگ گارنت بوده است. البته این گوهرهای ایرانی از فیروزه نیشابور تا مروارید خلیج فارس، بخشی از میراث طبیعی و فرهنگی این سرزمین‌اند. همچنین این سنگ‌ها، با تنوع رنگ، ویژگی‌های فیزیکی، و کاربردهای گسترده برخی به صورت طبیعی و برخی به صورت وارداتی در ایران موجود‌اند و در جواهرسازی کاربرد دارند.
اما این پرسش مطرح است که برای خرید زیورآلات با سنگهای قیمتی به کجا مراجعه کنیم؟ خوشبختانه، فراراگالری با ارائه انواع زیورآلات طلا مردانه و زنانه با سنگهای گران‌قیمت مختلف با امکان سفارش، تجربه‌ای متفاوت از ظرافت، کیفیت و البته اعتماد را برای شما عزیزان رقم خواهد زد.
سوالات متداول
- چه سنگ‌هایی در ایران جزو سنگهای گران قیمت هستند؟
سنگهای قیمتی کشور ایران شامل فیروزه، گارنت، عقیق، لاجورد، یشم، مروارید، یاقوت، و الماس هستند. این سنگ‌ها به دلیل سختی، شفافیت، و جایگاه خود در جواهرسازی و تجارت اهمیت ویژه‌ای دارند.
- آیا زیورآلاتی وجود دارند که با استفاده از سنگهای قیمتی طراحی و ساخته شده باشند؟
بله؛ انواع متنوعی از جواهرات و زیورآلات طلا فرارا گالری با سنگهای مختلف قیمتی و نیمه قیمتی ایرانی ایجاد شده‌اند که می‌توانید از آن‌ها دیدن کنید.
